މިމަހުގެ 25 ވަނަ ދުވަހަކީ އައްޑޫ ސިޓީގެ ރައްޔިތުންނަށް ބޮޑު ދުވަހެކެވެ. ތާރީޚީ ދުވަހެކެވެ. އިންގިލާބީ ބަދަލުތަކެއް އައިސްދާނޭ ދުވަހެކެވެ. މިހިނގަމުންދާ އޮކްޓޯބަރު މަހުގެ 25 ވަނަ ދުވަހަކީ އައްޑޫ ސިޓީގެ ހުޅުދޫ، މީދޫ އަދި ފޭދޫގެ ރައްޔިތުން ތާރީޚީ ވޯޓެއްގައި ބައިވެރިވެ، އައްޑޫގެ ރައްޔިތުން އެދޭ ފަދަ ގޮތަކަށް ލޯކަލް ގަވަރނަންސް އަލުން އެކުލަވާލުމަށް އާއްމު ވޯޓުލާ ދުވަހެވެ. މި ވޯޓުގައި އަހަނީ އަސާސީ ސުވާލެކެވެ: މި ރަށްތަކުގައި ވަކިވަކި ކައުންސިލްތައް އޮންނަންޖެހޭ ކަމަށް ރައްޔިތުން ދެކޭތޯއެވެ.

މި ވޯޓުގެ އެންމެ މައިގަނޑު ބޭނުމަކީ ރައްޔިތުންގެ ފިކުރު ހޯދުމެވެ. އެއީ ކޮންމެ ރަށެއްގައި ވަކި ކައުންސިލެއް އޮތުމާމެދު ރައްޔިތުން ދެކޭގޮތް ދެނެގަތުމެވެ. މި ބަދަލަކީ ހަމައެކަނި އިދާރީ ކަންކަން ހިންގުމަށް ގެނެވޭ ކުޑަކުޑަ ބަދަލެއް ނޫނެވެ. މިއީ މުޖުތަމަޢުގެ ސިޔާސީ އަޑު އުފުލުމާއި، ތަރައްޤީގެ އިސްކަންދޭ ދާއިރާތަކާއި، އިޤްތިޞާދީ ހިންގުންތެރިކަން ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުތަކަށް ބައްޓަންކުރެވިދާނެ މުހިންމު ނިންމުމެކެވެ. މިހާރު ޢަމަލުކުރަމުންދާ ހިންގުމުގެ ނިޒާމުގައި، ގިނަ ރަށްތަކެއް އެއް ސިޓީ ކައުންސިލެއްގެ ދަށުން ބެލެހެއްޓުމުގެ ސަބަބުން، ކަންކަން ނިންމުން ލަސްވެ، ޖަވާބުދާރީވުން ދަށްވެ، އަދި ވަކިވަކި ރަށްރަށުގެ ޚާއްޞަ ބޭނުންތަކަށް އެކަށީގެންވާ އަހައްމިއްޔަތުކަމެއް ނުދެވޭކަމުގެ ޝަކުވާ އުފުލިފައިވެއެވެ.

މިހާރު ހުށަހެޅިފައިވާ ވަކިކުރުމުގެ ޚިޔާލަކީ ރައްޔިތުންނަށް އެމީހުންގެ ރަށު ފެންވަރުގެ ތަރައްޤީއާއި، ހިންގުމާއި، ވަސީލަތްތައް ސީދާ ގޮތެއްގައި، ޖަވާބުދާރީވަނިވި އަދި އެކަށޭނަ ގޮތަކަށް ބެލެހެއްޓުމުގެ ބާރު ލިބިދޭނެ ފުރުޞަތެކެވެ.

ފޭދޫ، ހުޅުދޫ އަދި މީދޫގައި ރަށު ކައުންސިލްތައް ގާއިމުކުރުމަށް މިނެގޭ ވޯޓަކީ ގިނަ ބަޔަކު ބުނާ ގޮތުގައި މިވަކި ވަކި ރަށްތައް ބާރުވެރިކުރުމުގެ ބޭނުމުގައި ކުރެވޭ މަސައްކަތެކެވެ. އެގޮތުން ބަލާއިރު ކޮންމެ ރަށަކަށް ވަކި ކައުންސިލެއް އޮތުމުން، އެރަށެއްގެ މައްސަލަތަކަށް އަވަސް އަދި ރަނގަޅު ހައްލު ހޯދުމަށް މަގުފަހިވެގެންދާނެކަމަށް ރައްޔިތުން ހޮވާފައިވާ ރައްޔިތުންގެ މަންދޫބުން ހިމެނޭހެންދަނީ ވަކާލާތު ކުރަމުންނެވެ. އައްޑޫ ސިޓީގެ ހުރިހާ ރަށެއް އެއް ސިޓީ ކައުންސިލަކުން ބެލެހެއްޓުމުގެ ބަދަލުގައި، ކޮންމެ ރަށަކަށް އެރަށެއްގެ އަމިއްލަ ކައުންސިލެއް އޮވެ، އެރަށެއްގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ، ކުނި މެނޭޖްކުރުން، ތަޢުލީމީ ޕްރޮގްރާމްތައް އަދި އާންމު ޚިދުމަތްތަކަށް އިސްކަންދެވިގެންދާނެކަމަށާއި ކައުންސިލުން ނިންމާ ނިންމުންތަކުގައި ޒިންމާ ނަގަންޖެހޭ ފަރާތްތައް ރައްޔިތުންނަށް ސާފުވެ، ކައުންސިލާއި ރައްޔިތުންނާ ދެމެދު އޮންނަ ގުޅުން ބަދަހިވެގެންދާނެކަމަށް ބެލެވޭއިރު، ވަކި ކައުންސިލްތަކެއް އޮތުމުން ރައްޔިތުންނަށް ލޯކަލް ވެރިކަމުގައި އިތުރު ބާރުވެރިކަމެއް ލިބިގެންދާނެކަމަށް ފާހަގަކުރެވެއެވެ.

މިގޮތުން ކުދި އިދާރީ މަޖިލިސްތަކުން އޮފިޝަލުންނާއި ރައްޔިތުންނާ ދެމެދު ގާތް ގުޅުމެއް އުފެދި، އެމީހުންގެ ދިރިއުޅުމަށް އަސަރުކުރާ ކަންކަމުގައި ރައްޔިތުންނަށް އަޑުއުފުލުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިގެންދާނެއެވެ. މީގެ ސަބަބުން މަދަނީ ބައިވެރިވުން އިތުރުވެ، ރަށުގެ ތަރައްޤީގެ މަސައްކަތްތަކުގައި ރައްޔިތުންގެ އަމިއްލަވަންތަކަން އިތުރުވެ، ކޮންމެ ރަށެއްގެ ވަކި ގޮންޖެހުންތަކަށް އިތުރަށް އަޅާލާ ލީޑަރޝިޕެއް އުފެދިގެންދާނެއެވެ.

ވަކި ކައުންސިލްތަކެއް އުފެދުމުން ލިބޭ އެންމެ ބޮޑު އެއް ފައިދާއަކީ މިނިވަންކަމާއެކު ބަޖެޓް ބެލެހެއްޓުމުގެ ފުރުސަތު ލިބިގެންދިއުންކަމުގައި ވަކިވުމަށް ގޮވާލަމުންދާ ގިނަ ބަޔަކު ދަނީ ފާހަގަކުރަމުންނެވެ. މިހާރު އައްޑޫ ސިޓީގެ މައި ކައުންސިލުން ހުރިހާ ރަށްތަކަށް ވަސީލަތްތައް ބަހަމުންދާއިރު، ބައެއް ކުދި އަދި ދުރު ރަށްތަކަށް އެކަށީގެންވާ ބަޖެޓު ނުލިބޭ ކަމަށް ކައުންސިލްގެ އިސްސަފުގައި މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތްތަކުންވެސް ދަނީ ގޮވާލަމުންނެވެ. އަދި ވަކި ކައުންސިލްތަކެއް އޮތުމުން، ކޮންމެ ރަށަކަށް ސަރުކާރުގެ ބްލޮކް ގްރާންޓުން ވަކި ޙިއްޞާއެއް ލިބި، އެރަށެއްގެ ތަރައްޤީގެ މަޝްރޫޢުތަކާއި، މަރާމާތުތަކާއި، އިޖްތިމާޢީ ޚިދުމަތްތަކަށް އަމާޒުކޮށްގެން ޚަރަދުކުރެވޭނެކަމަށާއި މީގެ ސަބަބުން ރައްޔިތުންނަށް ފަންޑު ޚަރަދުކުރާނެ ގޮތުގެ މައްޗަށް އިތުރު ބާރު ލިބި، ރަށުގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ، ޞިއްޙަތު، ތަޢުލީމު އަދި އިޤްތިޞާދީ ކުރިއެރުމަށް ރޭވުންތެރި އިންވެސްޓްމަންޓްތައް ކުރެވިގެންދާނެކަމަށްދަނީ ބުނަމުންނެވެ.

ރަށްތައް ވަކިވުމަކީ ރަށްތަކަށް އިތުރު ބާރުވެރިކަމެއް ލިބި، އަމިއްލަ ނިންމުންތައް ނިންމުމުގެ މިނިވަންކަން ލިބޭނެ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ވަކާލާތުކުރާ ފަރާތްތަކުން ދައްކަމުންދާ ވާހަކަތަކަކީ ކަން ނިންމުމުގައި އައްޑޫ ރައްޔިތުން ވިސްނާ ފިކުރުކުރަންޖެހޭ ކަންކަމެވެ. މި މައްސަލައިގައި ހިމެނޭ ކަންކަމަކީ މިހާ ކުޑަކޮށް ދެކެވޭ ވާހަކަތަކަށްވުރެ މާ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ވިސްނަންޖެހޭ ކަންކަމެވެ.

މި ވޯޓުގެ ނަތީޖާއިން ލިބޭނެކަމަށް ބުނެވޭ ފައިދާތަކަކީ ޙަޤީޤަތުގައިވެސް ރަށްތަކަށް އިތުރު ބާރުވެރިކަމެއް ގެނެސްދޭނެ ކަންކަންތޯ ވިސްނާލަން ޖެހެއެވެ. އަދި މިއީ ރައްޔިތުން މިވަގުތު ނިންމަންޖެހިފައިވާ ވަރަށް މުހިންމު ނިންމުމެއްކަން ދޭހަވާއިރު، މިކަމުގެ ހުރިހާ ދިމާއަކަށް ރަނގަޅަށް ވިސްނުމަކީ ކޮންމެހެން މުހިންމު ކަމެކެވެ.

އައްޑޫ އަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފުރަތަމަ ސިޓީގެ ގޮތުގައި 2011 ގައި އިޢުލާން ކުރެވުނީ، އާބާދީގެ ބޮޑުމިނާއި، އިޤްތިޞާދީ ޤާބިލްކަމާއި، ދެކުނު ސަރަޙައްދުގެ ތަރައްޤީގެ މަރުކަޒެއްގެ ގޮތުގައި އަދި މިއަތޮޅުގެ ތާރީޚީ މުހިންމުކަން ފާހަގަކޮށްފައެވެ. އައްޑޫ ސިޓީ އުފެއްދުމަކީ އައްޑޫ ރައްޔިތުންގެ ކުރިއެރުމާއި، އެއްބައިވަންތަކަމާއި، ލާމަރުކަޒީ ނިޒާމުގެ ވަޢުދުގެ ރަމްޒެކެވެ. މިއަދު ރާއްޖޭގެ ކޮންމެ ހިސާބެއްގައިވެސް އައްޑޫ ސިޓީ ބައިބައިވެގެންދާ ވާހަކަ ދެކެވޭއިރު، ކުރިޔަށް އޮތް ވޯޓުން ސިޓީގެ ޙައްޤުތަކާއި ދަރަޖަ ގެއްލިގެން ހިނގައިދާނެކަމަށް އައްޑޫ ސިޓީގެ ގިނަ ރައްޔިތުން ދެކެއެވެ. 

މިއީ އަހަރުތަކެއް ވަންދެން ކުރިއަރަމުން އައި އަދި ތަރައްގީ ހޯދުމުގައިއާއި ތަރައްގީއަށް ޑިމާންޑު ކުރުމުގައި އެއްކޮށް އޮތް ތަނަކަށް، ފަހަތަށް އެޅޭ ފިޔަވަޅެއް ކަމުގައިވެސް ގިނަ ރައްޔިތުން ދެކެއެވެ. އައްޑޫގެ މަދު ބައެއްގެ ނިންމުމަކުން މިފަދަ މުހިންމު ނިންމުމެއް ނިންމުމުގެ ބަދަލުގައި، މާލެ ފިޔަވައި ދެވަނަ ދިވެހިރާއްޖޭގައި އެންމެ ބޮޑު އާބާދީއެއް އޮތް މިއައްޑޫގެ އެކުވެރި އަޑުން ނިންމަންޖެހޭނެ ކަމަށް ބުނެ ރައްޔިތުންގެ ކަންބޮޑުވުންތައް ދަނީ އިތުރުވަމުންނެވެ. ހަގީގަތުގައި މިކަމުން ނިކުންނަ ނަތީޖާއަކީ އައްޑޫ ސިޓީގެ ރައްޔިތުންގެ އެދުމާ އެއްގޮތްވާ ނަތީޖާއަކަށް ވާންޖެހެއެވެ.

އައްޑޫއަށް ސިޓީއެއްގެ ދަރަޖަ ލިބިގެންދިއުމަކީ އުއްމީދު ދައްކުވައިދިން ވަގުތެކެވެ. އެއުއްމީދަކީ އައްޑޫގެ މުސްތަޤްބަލް އަމިއްލައަށް ބައްޓަންކުރުމުގައި އެއް ބަޔަކަށްވެ ތެދުވެވިދާނެކަމުގެ އުއްމީދެވެ. ނަމަވެސް މިއަދު، ގިނަ ބަޔަކު ދެކޭގޮތުގައި ކުރިއަށް އޮތް ރެފަރެންޑަމްގެ ވޯޓުން އެ މަސައްކަތުން ހޯދި ޙައްޤު ގެއްލި، އަހަރުތަކެއްގެ ތަރައްޤީ ފަހަތަށް ޖެހިގެންދާނެއެވެ. އައްޑޫ ސިޓީގެ މޭޔަރު ޢަލީ ނިޒާރު ވަނީ މިކަމާމެދު ފުން ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރައްވާ، މިއީ އައްޑޫއަށް "ފަހަތަށް އެޅޭ ފިޔަވަޅެއް" ކަމުގައި ވިދާޅުވެފައެވެ. އެކުގައި ތިބެގެން ސިޓީއަށް މާ މަތިވެރި ލަނޑުދަނޑިތަކަކަށް ވާސިލުވެވޭން އޮއްވާ ބައެއް ރަށްރަށުން ވަކިވާން ބޭނުންވަނީ ކީއްވެތޯ އެމަނިކުފާނު ސުވާލު އުފައްދަވާފައިވެއެވެ. "ސްޓޭޓެއް ނުވަތަ ޕްރޮވިންސެއް އުފެއްދުމުގެ ޤާބިލުކަން އޮއްވާ ރަށެއް އުފައްދަން މަސައްކަތް ކުރަނީ ކީއްވެގެންތޯ؟" ސުވާލު އުފައްދާފައިވެއެވެ.

މޭޔަރު ނިޒާރު ވަނީ އެމަނިކުފާނުގެ މަޤާމަކީ އެއްބައިވަންތަކަމަށް ހުރަހަކަށްވާނަމަ، އައްޑޫގެ ރައްޔިތުންގެ، ޚާއްޞަކޮށް ފޭދޫ، ހުޅުދޫ، މީދޫ އަދި އައްޑޫ ސިޓީގެ ހިތްތައްކަމުގައިވާ ހުރިހާ ރަށެއްގެ ލާބައަށްޓަކައި އިސްތިއުފާދެއްވަން ވެސް ތައްޔާރަށް ހުންނެވި ކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ. އެމަނިކުފާނުގެ މެސެޖް ސާފެވެ: މިއީ ބާރާ ބެހޭ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. މިއީ އައްޑޫ ސިޓީގެ އެކުވެރި މުސްތަޤްބަލް ރައްކާތެރިކޮށް، ސިޓީގެ ރައްޔިތުން އެއް ވިސްނުމެއްގެ ދަށުގައި އެއްބައިވަންތަކަމުގައި ބޭތިއްބުމުގެ މައްސަލައެވެ.

އަންނަން އޮތް ވޯޓަކީ ބައެއް މީހުން ދެކޭ ގޮތުގައި ރަށްތައް ވަރުގަދަ ކުރުމަށް އެޅިގެންދާ މުހިންމު ފިޔަވަޅެކެވެ. އެމީހުން ގަބޫލު ކުރާ ގޮތުގައި ވަކިވުމުން ލިބޭނެ ކަމަށް ބުނާ މިނިވަންކަން ލިބުމުން، ސިޓީ ކައުންސިލްގެ ދަށުން ނުލިބި ހުރި ސީދާ ބާރުވެރިކަމާއި ތަރައްގީގެ ފުރުސަތުތައް ލިބިގެންދާނެއެވެ. އެމީހުންނަށް މިއީ އެމީހުންގެ ވަކިވަކި މުޖުތަމައުތަކަށް އަމިއްލަ ފުދުންތެރިކަމާއި ކުރިއެރުމާ ދިމާއަށް އެޅޭ ފިޔަވަޅެކެވެ.

ނަމަވެސް، އައްޑޫގެ ބާކީ ތިބި ރައްޔިތުން މިކަން ދެކެނީ ވަރަށް ތަފާތު ގޮތަކަށެވެ. ބާރުވެރިކަމެއްގެ ގޮތުގައި ނޫނެވެ. އެޔާއި ޚިލާފަށް މިއީ އަހަރުތަކެއް ވަންދެން ބިނާކޮށްފައިވާ އެއްބައިވަންތަކަން ނިކަމެތިކޮށްފާނެ ވަކިވުމެއްގެ ދަނީ ޝުއޫރު ފާޅުކުރަމުނެވެ. ގިނަ ބަޔަކު ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި އައްޑޫ ސިޓީއާއި މިސިޓީގެ ރައްޔިތުންނަށް ކުޑަމިންވަރެއްގެ ލޯތްބާއި ވަފާތެރިކަން އޮތްނަމަވެސް، މިވޯޓުގެ ޖަވާބަކަށް ވާންވާނީ ވަކިވުމެއް ނޫނެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި އެކުގައި ތިބެ، ކޮންމެ ރަށަކުން ކުރިމަތިވާ އިދާރީ އަދި ތަރައްގީގެ ގޮންޖެހުންތަކަށް ރަނގަޅު ހައްލުތައް ހޯދުމެވެ. އެމީހުން ބުނާ ގޮތުގައި ހަގީގީ ކުރިއެރުން އޮތީ އެއްބައިވަންތަކަމާއި، އެއްބާރުލުމާއި، މުސްތަގުބަލަށް އޮންނަ އެއް ތަސައްވުރެއްގައި، އެހާ ގިނަ އުންމީދުތަކަކާއެކު ބިނާކުރެވުނު އެއްޗެއް ވަކިކޮށްލުމުގައެއް ނޫނެވެ.

އާނއެކެވެ. މިއީ ވިސްނާލަންޖެހޭ އަދި ފިކުރު ކުރަންޖެހޭ ސުވާލެކެވެ. މިއީ ބާރުވެރިކުރުން ނުވަތަ ބާރުވެރިވުންތޯއެވެ. ނުވަތަ ބައިބައިވެ ރޫޅިގަތުންތޯއެވެ.